Χαρακτηριστικά του φόβου είναι η ένταση, η διάρκεια του συναισθήματος και η αδράνεια. Το άγχος, η αγωνία και ο φόβος βρίσκονται στο ίδιο συνεχές και επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό το βαθμό παρέμβασης στην έκβαση – το βαθμό  δηλαδή που αισθάνεται κάποιος επαρκής να δράσει ή όχι, καθώς και η αίσθηση του μη αντιστρέψιμου. Κατά τον Kelly ο άνθρωπος βιώνει άγχος όταν έχει επίγνωση ότι τα γεγονότα βρίσκονται ότι τα όρια είναι έξω από τα όρια της κατασκευής πραγματικότητας του. Φόβο αισθάνεται κάποιος όταν μια νέα νοητική κατασκευή πρόκειται να εμφανιστεί και διαφαίνεται ότι υπάρχει κίνδυνος ριζικής αλλαγής στο σύστημα των νοητικών κατασκευών.

Όταν αυξάνει η πολυπλοκότητα αυτής της κατασκευής τότε το άτομο νοιώθει ότι απειλείται και συχνά αδρανοποιείται, λόγω της διαφοροποίησης της ερμηνείας του περιβάλλοντος του.  Οταν κάποιος είναι υποχρεωμένος  να λειτουργήσει υπό πίεση, οι βιοχημικές αντιδράσεις στον εγκέφαλό του αυξάνουν  τα  επίπεδα κορτιζόλης που εκκρίνονται στον εγκέφαλο του, με συνέπεια τη δυσλειτουργία παραγωγής ντοπαμίνης, γεγονός που περιορίζει την κινητοποίηση για δράση ή ορθολογική σκέψη.

Υπάρχουν πολλά είδη φόβου...

Σε αυτό το άρθρο θα αναφερθούμε στο Φόβο μοναξιάς και τον Φόβο εγκατάλειψης 

Η μοναξιά είναι ένας μηχανισμός από το φυλογενετικό παρελθόν του ανθρώπου.  Προάγει την εγγύτητα και την ασφάλεια. Όταν η εγγύτητα και η ασφάλεια μειωθεί και αντικατασταθούν  με  τον φόβο τότε  το άγχος  αποχωρισμού́ εγκαθίστανται . Αυτό διαμορφώνεται σε πρώιμα ηλικιακά στάδια όταν το παιδί αποχωριστεί από το πρόσωπο φροντίδας. Αποτελεί από τα το   ένα από τα είναι ένα από τα πρωταρχικά́ ανθρώπινα άγχη.  Επιπλέον η μοναξιά για κάποιους μπορεί να αποτελεί ένα είδος αποτυχίας. Η ματαίωση ορισμένων κοινωνικών προσδοκιών όπως η συναναστροφή με φίλους και στενές διαπροσωπικές σχέσεις μπορεί να ενεργοποιήσει παλιά τραύματα. Αντίστοιχα στις δυτικές κοινωνίες  οι γονείς προσέχουν τα παιδιά, όταν τα αφήνουν μόνα είναι σαν να τα τιμωρούν, αντιλαμβάνεστε πόσο νωρίς καταγράφεται η τιμωρία ως κάτι αρνητικό ή τιμωρητικό; .

Ο φόβος της εγκατάλειψης ξεκινά σε ανάλογες  περιόδους της ζωής ενός ανθρώπου.  Η απόρριψη και ενδεχομένως η αποτυχία της ικανοποίησης κάποιων προσδοκιών που έρχονται από το περιβάλλον ενεργοποιούν αυτό το φόβο. Ενδεχομένως η αποτυχία ή η απόρριψη πιθανά να οδηγήσουν σε ανησυχία και τελικά φόβο ότι το άτομο θα μείνει μόνο, θα εγκαταλειφθεί, ότι θα μείνει μόνο και αβοήθητο.   Ένας αιφνίδιος θάνατος ενός γονέα, τραυματικό  διαζύγιο, ελλιπής συναισθηματική φροντίδα μια συναισθηματικά απόμακρης ή μη διαθέσιμης μητέρας μπορεί να εγκαταστήσει ένα τέτοιο μηχανισμό φόβου, που ενεργοποιείτε με τη πυροδότηση κάποιων ερεθισμάτων από το περιβάλλον.  Στην ενήλικη ζωή ο φόβος αυτός επανέρχεται, όταν το άτομο επιζητά να εμπλακεί  σε σχέσεις που απαιτούν βαθύτερη σύνδεση και εγγύτητα.

Γιαυτό το λόγο πολλοί άνθρωποι αποδέχονται τις θέσεις και παραδοχές άλλων ατόμων θεωρώντας ότι έτσι θα τύχουν αποδοχής τους, αποτρέποντας την απόρριψη και τα τρομακτικά συναισθήματα φόβου και πόνου από τον επανατραυματισμό που θα βιώσουν.

Παρά την αρνητική νοηματοδότηση ο φόβος, δύναται να έχει μια θετική επίδραση, καθώς ο φόβος της απώλειας ή ο φόβος των κυρώσεων,  δρα  αποτρεπτικά και μάλλον κινητοποιητικά για συμμόρφωση στον κανόνα που προέρχεται από το εξωτερικό περιβάλλον  ή τις εξωτερικευμένες  κοινωνικές αναπαραστάσεις του ατόμου.

Χαρακτηριστικό του φόβου αποτελεί το ότι κάποιος φοβάται το επερχόμενο τέλος, χωρίς αυτό να είναι άμεσα πιθανό. Eνίοτε  κάποιο ψυχικό τραύμα, που η ανάκληση του προκαλεί  το ίδιο  ισχυρά, ίσως και  ισχυρότερα  συναισθήματα από ότι τα πρωταχικά.

Tα βιώματα και οι εμπειρίες ενός ατόμου, ανάλογα με τις ομοιότητες ή διαφορές που έχουν με τις προηγούμενες εμπειρίες του, βοηθούν στην δημιουργία κάποιων νοητικών κατασκευών που βοηθούν στην πρόβλεψη και κατανόηση του κόσμου. Όσο πιο ακριβής είναι μια τέτοια κατασκευή τόσο πιο συχνά επαναλαμβάνεται και εγκαθίσταται μόνιμα ως κατάλληλη. Όσο πιο πολλές επιβεβαιώσεις παίρνει το άτομο για την επάρκεια της κατασκευής τόσο περισσότερο την εμπιστεύεται. Και να θυμάστε: αύξηση της εμπιστοσύνης σημαίνει μείωση του άγχους.