Δεν αποτελεί έκπληξη ότι η τοξικότητα στο εργασιακό περιβάλλον δεν είναι καινούριο νέο. Μάλιστα, με την ανάγκη όλο και περισσότερων να τοποθετούν την ισορροπία, τις προσωπικές αξίες, την ικανοποίηση και την ψυχική υγεία πάνω και από το μηνιαίο εισόδημά τους, δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει ότι και η ανέχεια απέναντι σε αυτού του είδους το περιβάλλον, μειώνεται ολοένα και περισσότερο.
Το περιβάλλον της εργασίας μας δεν τοποθετείται σε αυτή την κατηγορία τόσο εύκολα. Είναι συγκεκριμένες οι ενδείξεις της εργασιακής μας καθημερινότητας (υπολογίζοντας πάντα και ένα σημαντικό χρονικό πλαίσιο) που καθορίζουν το αν αυτό που βιώσαμε σήμερα ήταν απλά μία κακή μέρα ή εργαζόμαστε σε έναν χώρο που ψυχικά, σωματικά και συναισθηματικά είναι επιβλαβές για εμάς.
Mερικά από τα πιο συχνά «συμπτώματα» της τοξικότητας του εργασιακού περιβάλλοντος (Appelbaum & Roy-Girard, 2007):
Πώς ένα τοξικό εργασιακό περιβάλλον με επηρεάζει;
Αν η εργασιακή σου καθημερινότητα μοιάζει έστω και λίγο με την παραπάνω περιγραφή, δεν είναι περίεργο αν όλο σου το είναι -εσωτερικά και εξωτερικά- νιώθει άβολα, δυσκολία, έντονο stress, αποφυγή, ματαίωση και συχνά απόγνωση.
Όταν, μάλιστα, οι τοξικές συμπεριφορές αφορούν είτε τα ανώτερα διοικητικά στρώματα (διευθυντές, HR τμήματα ή Managers), ή ολόκληρη την κουλτούρα της επιχείρησης, νιώθουμε να μας καταβάλλουν συναισθήματα ακινησίας και αβοηθησίας με κεντρική σκέψη το ότι δεν έχουμε επιλογές και ότι είμαστε ανήμποροι να αλλάξουμε την κατάσταση, με αποτέλεσμα να ενισχύεται η αρνητικότητα, να μειώνεται σημαντικά η κινητοποίηση και η παραγωγικότητά μας και να δημιουργείται ένας κύκλος μη παραγωγικών σκέψεων και δράσεων, που μας επηρεάζει όχι μόνο στο ωράριο εργασίας μας, αλλά και στην προσωπική μας ζωή.
Πώς μπορώ να επιβιώσω σε ένα τοξικό εργασιακό περιβάλλον;
Σκέψου πριν ενεργήσεις
Έχοντας αφομοιωθεί από το πρόβλημα, είναι πολύ εύκολο να γίνεις ένα σώμα με την τοξικότητα. Να αφεθείς, να νιώσεις ανήμπορος και όπως σκέφτεσαι, έτσι και να αντιδράς – αντανακλαστικά, φορτισμένος με όλο το αρνητικό φορτίο που κουβαλάς καθημερινά μπαίνοντας στον χώρο εργασίας σου. Ένα φορτίο που δεν αφήνεις κλείνοντας την πόρτα του γραφείου και αντιθέτως μεταφέρεις και στο σπίτι, στην οικογένεια, στις σχέσεις, στη ζωή σου.
Αντί αυτού, πάρε μία ανάσα και αναστοχάσου: Ποιος είσαι; Τι διαφορετικό έχεις από τους υπόλοιπους; Τι θα ήθελες να κερδίσεις σε γνώση, εμπειρία και τεχνογνωσία για όσο βρίσκεσαι σε αυτό το περιβάλλον; Καθάρισε το μυαλό σου, τοποθέτησε τα όρια σου και επέλεξε προσεκτικά τα άτομα με τα οποία θέλεις να συναναστρέφεσαι – ανθρώπους που σε στηρίζουν, φροντίζουν να βοηθήσουν την ανάπτυξη σου και σε βοηθούν να μάθεις. Φρόντισε να είσαι επαγγελματίας κάθε μέρα, άλλωστε το λιγότερο που θέλεις στο τέλος της ημέρας είναι να αισθάνεσαι περήφανος για τη δική σου συμπεριφορά.
Φρόντισε να μην χάνεις τον χρόνο σου στην αδράνεια που προκαλούν τακτικές, όπως το κουτσομπολιό ή τα συνεχή παράπονα και γίνε το παράδειγμα.
Γίνε ο υπάλληλος που φέρνει θετικότητα στη συζήτηση, που αναζητά έμπιστους συναδέλφους για brainstorming, που ενισχύει την αυτοπεποίθηση των συνεργατών του με εποικοδομητική κριτική και που ενθαρρύνει τη συμμετοχή όλων σε ένα project ακόμα και αν οι ιδέες τους δεν είναι τόσο καινοτόμες.
Αναρωτήσου για λίγο ποια είναι τα πράγματα που σου λείπουν στην εργασία σου; Τώρα, όπως τα έχεις στο μυαλό σου σκέψου: πώς θα ήταν αν έκανες ό,τι μπορούσες εσύ από την πλευρά σου για να τα φέρεις στην καθημερινότητά σου; Μπορεί να μην μπορείς να αλλάξεις εξ ολοκλήρου την κατάσταση στον χώρο που εργάζεσαι, μπορείς, όμως, να αλλάξεις τη στάση σου και να φέρεις στη δική σου εργασιακή πραγματικότητα όλα όσα θα ήθελες να έχεις.
Με την τακτική της αδράνειας και της σιωπηλής αποδοχής μίας κουλτούρας που δεν σε βοηθά να αναπτυχθείς, δεν θα αλλάξεις τίποτα. Δίνοντας το παράδειγμα τελικά, δείχνει ότι είσαι αρκετά γενναίος για να αφήσεις τον φόβο στην πόρτα και να δείξεις όλα όσα μπορείς να κάνεις ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει γύρω σου.
Η τοξικότητα στο εργασιακό περιβάλλον δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα σύμπτωμα της ανασφάλειας.
Του φόβου της απώλειας: του image, των χρημάτων, της αναγνώρισης, των πελατών, της δόξας, του θαυμασμού, του κέρδους, του μονοπωλίου, της ασφάλειας, του lifestyle, της πολυτέλειας με «ασθενείς» από το χαμηλότερο στέλεχος ενός οργανισμού μέχρι τον CEO.
Το αντίδοτο σε αυτό το σύμπτωμα: η πίστη στον εαυτό και η ανάληψη ευθύνης.
Όταν πιστεύουμε στον εαυτό μας, στην ανθεκτικότητά μας, τις ικανότητές μας, την επινοητικότητά και την ικανότητά μας να ελπίζουμε ακόμα και όταν αισθανόμαστε ότι ξεμείναμε από επιλογές, τότε ο φόβος της απώλειας δεν είναι τόσο μεγάλος, όσο πριν γιατί γνωρίζουμε στον πυρήνα μας ότι όποια δυσκολία και να αντιμετωπίσουμε θα είμαστε εντάξει – θα ανταπεξέλθουμε.
Αντί να οδηγούμαστε με όχημα τον φόβο, οδηγούμαστε με όχημα την αυτοπεποίθηση για να παίρνουμε καλύτερες αποφάσεις, να κάνουμε καταλληλότερες επιλογές, να υιοθετούμε καλύτερες συνήθειες σε συμπεριφορικό επίπεδο και να ωφελούμε όλους όσους βρίσκονται γύρω μας σε μία ανταλλαγή παραγωγικής ενέργειας.
Πώς θα μπορούσες να επιβιώσεις, λοιπόν, στο τοξικό εργασιακό περιβάλλον σου αν ενίσχυες την αυτοπεποίθησή σου και αναλάμβανες την ευθύνη σου;
Θα εγκατέλειπες την αναβλητικότητα - την οποία θα αντικαθιστούσες με οργάνωση και κινητοποίηση γιατί πλέον θα μπορούσες να αναγνωρίσεις και τα δικά σου σημεία προς βελτίωση. Θα άφηνες πίσω την αδράνεια, την παθητικότητα, τα συνεχή παράπονα στους διαδρόμους μαζί με τα αρνητικά σχόλια που ανακυκλώνουν ξανά ξανά την τοξικότητα και θα τα αντικαθιστούσες με πράξεις -σαν αυτές που σου λείπουν, σαν εκείνες που χρειάζεσαι για να νιώθεις πιο κινητοποιημένος.
Θα επικοινωνούσες πιο παραγωγικά όλα όσα σκέφτεσαι και θέλεις να κάνεις και θα αναγνώριζες πως για την άσχημη συμπεριφορά που δέχεσαι από συναδέλφους ή προϊσταμένους δεν είσαι εσύ υπεύθυνος. Όταν κρίνεται η δουλειά σου, δεν κρίνεται η αξία σου συνολικά ως άνθρωπος. Γιατί, πλέον, ξέρεις ποιος είσαι και το χρησιμοποιείς ως ασπίδα, μέχρι να έρθει η στιγμή να κάνεις το επόμενο σου βήμα. Όποιο και αν είναι αυτό…
Πηγή: www.psychology.gr
Του αρθογράφου
Μελέτες δείχνουν ΄ότι η υγεία των ανδρών φαίνεται να απειλείται από τη μακροχρόνια μοναξιά και τους συχνούς χωρισμούς.
