Αν και δεν υπάρχει τίποτε το κακό στο συναίσθημα του θυμού, φαίνεται να είναι, πολλές φορές, προβληματικός ο τρόπος με τον οποίο το βιώνουμε ή τον αντιμετωπίζουμε, καθώς επίσης είναι πολλές οι διαστρεβλωμένες αντιλήψεις, που συνδέονται μαζί του και δυσχεραίνουν την επαφή μας με αυτόν. 

Σύμφωνα με τον Edward Bulwer-Lytton o θυμός που ξεσπά, συχνά οδηγείται στη συγχώρεση ενώ ο θυμός που κρύβεται, συχνά σκληραίνει και γίνεται εκδίκηση.

Μήπως λοιπόν ο θυμός δεν είναι ένας;

Υπάρχουν διαφορετικοί θυμοί;

Κι αν ναι, ποιοι είναι αυτοί;

Οι βασικότεροι τύποι θυμού που συναντάμε στην καθημερινότητά μας και που χρειάζεται να επεξεργαστούμε έτσι ώστε να βρούμε ξανά την ηρεμία μας και να συνεχίσουμε να είμαστε λειτουργικοί είναι οι ακόλουθοι:

Εστιασμένος θυμός

Πρόκειται για το θυμό, που απευθύνεται σε ένα πολύ συγκεκριμένο πρόσωπο ή ομάδα προσώπων και που μπορεί να οριστεί και να εξηγηθεί χωρίς καμία δυσκολία από αυτόν, που το νιώθει.

Χρειάζεται, συνήθως, πολύ συγκεκριμένες ενέργειες ώστε να διευθετηθεί και να πάψει να βασανίζει το άτομο.

 Μη – εστιασμένος θυμός

Είναι ο θυμός εκείνος, που παραμένει μεγάλος και ενοχλητικός για αυτόν, που το νιώθει αλλά δεν απευθύνεται συνειδητά προς κάποιον συγκεκριμένο στόχο. Λένε πολλοί, για παράδειγμα, ‘είμαι θυμωμένος με τη ζωή’ ή ‘είμαι θυμωμένος με όλο τον κόσμο’ ή ‘όλα και όλοι μου φταίνε’ χωρίς να μπορούν να γίνουν πιο συγκεκριμένοι.

Η διαχείριση ενός τέτοιου θυμού απαιτεί περισσότερη επεξεργασία καθώς το άτομο πρέπει να καταφέρει να βρει τι υπάρχει πίσω από το θυμό.

 Συσσωρευμένος θυμός

Στην περίπτωση του συσσωρευμένου θυμού το άτομο, που είναι θυμωμένο, δεν εξωτερικεύει το θυμό του για καιρό και αυτός φαίνεται να μαζεύεται με τέτοιο τρόπο που λειτουργεί εις βάρος του και αθροιστικά.

Ο συσσωρευμένος θυμός μπορεί να εκδηλωθεί με ένα ξαφνικό ξέσπασμα ή να σωματοποιηθεί και να εκφραστεί με ψυχοσωματική νόσο.

 Καταπιεσμένος θυμός

Πρόκειται για τη συνειδητή επιλογή του ατόμου να μην αφήσει το θυμό του να βγει προς τα έξω και να εκφραστεί καθώς πιστεύει ότι το κόστος μιας τέτοιας πράξης θα είναι πολύ μεγαλύτερο από ότι το να παραμείνει θυμωμένος.

Καταπιέζει, λοιπόν, την ανάγκη του να εξωτερικεύσει το θυμό του και είτε προσποιείται ότι δεν είναι θυμωμένος είτε αποφεύγει την επαφή του με αυτό ή αυτόν, που είναι θυμωμένος.

 Εξωτερικευμένος θυμός

Είναι ο θυμός, που έχει ήδη εκφραστεί και δεν παραμένει μέσα στο άτομο, που το νιώθει. Ο εξωτερικευμένος θυμός δεν είναι απαραίτητα ένας πλήρως επεξεργασμένος θυμός, που έχει τελειώσει αλλά το γεγονός ότι έχει εξωτερικευθεί είναι πολύ σημαντικό.

 Μη – εξωτερικευμένος θυμός

Ο μη-εξωτερικευμένος θυμός, από την άλλη, είναι ο θυμός, που δεν εκφράζεται αλλά δεν είναι απαραίτητα καταπιεσμένος.

Ο μη-εξωτερικευμένος θυμός μπορεί προοδευτικά να γίνει συσσωρευμένος ή καταπιεσμένος και να έχει πολλές αρνητικές συνέπειες στο άτομο και τις σχέσεις του με τους άλλους.

 Μισοτελειωμένος θυμός

Πρόκειται για το θυμό, που έχει εκφραστεί με κάποιον τρόπο και μία συγκεκριμένη ένταση, αλλά υπάρχει και άλλη δουλειά γύρω από αυτόν.

Ακούμε, συχνά, να λέει κάποιος ‘Τα είπα αλλά έχω να πω κι άλλα για να ηρεμήσω’ και αυτό δεν είναι τίποτε άλλο παρά η ανάγκη κάποιου να εκτονωθεί και άλλο.

Ο μισοτελειωμένος θυμός μπορεί να οδηγήσει σε έναν ανοιχτό λογαριασμό αν δεν κλείσει με τον κατάλληλο τρόπο.

 Απωθημένος θυμός

Είναι ένας θυμός, που φαίνεται να είναι ξεχασμένος αλλά εξακολουθεί να λειτουργεί με τρόπο, που παιδεύει αυτόν, που τον έχει.

Ο απωθημένος θυμός μπορεί να βγει στην επιφάνεια με ερεθίσματα, που θα δώσουν την αφορμή στο άτομο να το θυμηθεί ή μπορεί και να μείνει για καιρό απωθημένος.

Η διαφορά του από τον συσσωρευμένο είναι ότι ο απωθημένος δεν είναι συνειδητός ενώ ο συσσωρευμένος υπάρχει στο συνειδητό.

 Ξέσπασμα (acting – out)

Τέλος το ξέσπασμα ή όπως αλλιώς λέγεται η εκδραμάτιση είναι η απώλεια ελέγχου και η απουσία οποιασδήποτε λογικής επεξεργασίας. Το άτομο λέει ή κάνει ό,τι του έρχεται στο μυαλό χωρίς να υπολογίζει τις συνέπειες των πράξεων του στον ίδιο και στους άλλους.

Ένα ξέσπασμα οδηγεί, πολλές φορές, σε ενοχές και γίνεται ένας φαύλος κύκλος. 

Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ανεξάρτητα από το ποιόν ή ποιους τύπους θυμού έχουμε είναι σημαντικό να επεξεργαστούμε το θυμό μας μέσα από τα παρακάτω στάδια:

να αναγνωρίσουμε και να ονοματίσουμε το θυμό μας
να διερευνήσουμε το θυμό μας 
να εξηγήσουμε το θυμό μας
να εκφράσουμε το θυμό μας 
να αποφορτίσουμε το θυμό μας
να επαναπροσδιορίσουμε τη στάση μας απέναντι στο θυμό
να διαχειριστούμε διαφορετικά το θυμό μας

 
Τέλος ας έχουμε κατά νου τα λόγια του Αριστοτέλη: "Ο καθένας μπορεί να θυμώσει, είναι εύκολο. Αλλά να θυμώσεις με τον σωστό άνθρωπο, στο σωστό βαθμό, για τον σωστό λόγο, τη σωστή στιγμή και με τον σωστό τρόπο, αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο".