Μελαγχολία

Η μελαγχολία είναι μια σοβαρή μορφή κατάθλιψης. Οι άνθρωποι με μελαγχολική κατάθλιψη νιώθουν έντονη απελπισία και ενοχές. Δυσκολεύονται να νιώσουν χαρά, ακόμη και όταν συμβαίνουν όμορφα πράγματα στη ζωή τους. Αν και η μελαγχολία μπορεί να είναι δύσκολο να θεραπευτεί, η ανάρρωση είναι δυνατή. Ένας ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής μπορεί να βοηθήσει έναν άνθρωπο να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα της μελαγχολίας.

Τι είναι η μελαγχολία;

Σήμερα η “μελαγχολία” δεν αποτελεί πλέον ένα ξεχωριστό νόσημα ψυχικής υγείας. Αντιθέτως, τα διαγνωστικά κριτήρια DSM-5 την κατατάσσουν σε μια πιο ειδική κατηγορία καταθλιπτικών διαταραχών. Πολλές φορές αντί να γίνει η διάγνωση της μελαγχολίας για ένα άτομο είναι πιο πιθανό να διαγνωστεί με “μείζονα κατάθλιψη με μελαγχολικά χαρακτηριστικά “. Επίσης, η μελαγχολία μπορεί να εμφανιστεί στη διάρκεια της καταθλιπτικής φάσης της διπολικής διαταραχής.

Για να γίνει η διάγνωση της μελαγχολικής κατάθλιψης, ένα άτομο πρέπει να εμφανίζει τουλάχιστον ένα από τα παρακάτω συμπτώματα:

• Απώλεια της ευχαρίστησης για όλες ή σχεδόν όλες τις δραστηριότητες.
• Έλλειψη θετικής διάθεσης σε γεγονότα που είναι αντικειμενικά ευχάριστα.

Και τουλάχιστον τρία από τα ακόλουθα:

1. Απελπισία που δεν συνδέεται με απώλεια ή πένθος.
2. Έλλειψη όρεξης για φαγητό ή σημαντική απώλεια βάρους.
3. Ψυχοκινητικές αλλαγές: είτε σωματική ανησυχία είτε αργές κινήσεις.
4. Μεταβολές στη διάθεση στη διάρκεια της ημέρας: πεσμένη διάθεση που επιδεινώνεται το πρωί.
5. Αφύπνιση τουλάχιστον δύο ώρες νωρίτερα από την κανονική ρουτίνα.
6. Υπερβολικές ενοχές.

Μελαγχολία και άλλες μορφές κατάθλιψης

Η μελαγχολία μπορεί να έχει πολύ διαφορετικά συμπτώματα από την μη-μελαγχολική κατάθλιψη. Συγκριτικά με άλλες μορφές κατάθλιψης, κάποιος με μελαγχολία τυπικά:

• Εμφανίζει συμπτώματα σε μεγαλύτερη ηλικία.
• Έχει πιο σοβαρά συμπτώματα. Αντί για κόπωση, μπορεί το άτομο να μην έχει καθόλου ενέργεια. Αντί για πεσμένη διάθεση, μπορεί να μην νιώθει καθόλου χαρά.
• Είναι πιο πιθανό να έχει ψυχοκινητικά συμπτώματα.
• Είναι πιο πιθανό να έχει άγχος και αυτοκτονικές σκέψεις.

Η μελαγχολική κατάθλιψη μπορεί να συνυπάρχει μαζί με άλλες διαταραχές. Για παράδειγμα, κάποιος με μελαγχολία μπορεί να έχει εποχικό μοτίβο στα συμπτώματα. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι η μελαγχολία είναι πιο πιθανή όταν το φως του ήλιου και η θερμοκρασία είναι χαμηλά. Η μελαγχολία μπορεί να συνυπάρχει με την επιλόχειο κατάθλιψη και την κατάθλιψη με ψυχωσικά χαρακτηριστικά.

Τι προκαλεί μελαγχολία;

Η μελαγχολία μερικές φορές ονομάζεται “ενδογενής κατάθλιψη”, πράγμα που σημαίνει ότι οφείλεται σε βιολογικές αιτίες. Είναι σε μεγάλο ποσοστό κληρονομική. Οι άνθρωποι με μελαγχολία είναι πιθανό να έχουν οικογενειακό ιστορικό με διαταραχές της διάθεσης ή αυτοκτονίες.

Οι μελέτες δείχνουν ότι οι αλλαγές στον εγκέφαλο μπορεί να είναι υπεύθυνες για την μελαγχολία. Κάποιος με μελαγχολία ίσως να έχει λιγότερους νευρώνες που συνδέονται με τον νησιωτικό φλοιό του εγκεφάλου (το τμήμα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για την προσοχή). Μπορεί επίσης να έχει αλλαγές στον υποθάλαμο, στην υπόφυση ή στα επινεφρίδια. Αυτές οι αλλαγές ίσως να επηρεάζουν την όρεξη του ατόμου, τα επίπεδα του άγχους και πολλά ακόμη.

Επιδράσεις της μελαγχολίας

Η μελαγχολία μπορεί να προκαλέσει ποικίλες βιολογικές αλλαγές στο σώμα. Οι άνθρωποι με μελαγχολική κατάθλιψη όταν κοιμούνται περνούν περισσότερη ώρα στη φάση REM του ύπνου και λιγότερη στη φάση του βαθύ ύπνου. Έτσι, ο ύπνος τους δεν είναι ποιοτικός.

Οι άνθρωποι με μελαγχολία συχνά έχουν αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης, τα οποία αυξάνουν το στρες. Επίσης μπορεί να έχουν απώλεια σωματικού βάρους και χρόνια φλεγμονή.

Η μελαγχολία επίσης επηρεάζει τις γνωστικές ικανότητες και την απόδοση. Οι μελέτες δείχνουν ότι εμποδίζει τη μνήμη, την συγκέντρωση, τη μάθηση και την λήψη αποφάσεων.

Γενικά, η μελαγχολία επηρεάζει όλη την καθημερινότητα του ατόμου, τις σχέσεις, την επαγγελματική του ζωή και την υγεία του. Σε ακόμα πιο σοβαρές περιπτώσεις, ένα άτομο μπορεί να έχει έντονο αυτοκτονικό ιδεασμό (σκέψεις αυτοκτονίας) και να αποπειραθεί να αυτοκτονήσει. Η μελαγχολία τείνει να προκαλεί μεγαλύτερη περίοδο με αυτοκτονικές σκέψεις από ότι άλλες μορφές κατάθλιψης.

Πηγή: www.therapia.gr