Η παγκόσμια ιατρική κοινότητα προσδιορίζει τη δυσλεξία ως μια "διαταραχή που φανερώνεται από τις δυσκολίες στην εκμάθηση (όπως ανάγνωση, γραφή, αντίληψη μαθηματικών κ.α.) και όχι τη νοητική καθυστέρηση του ατόμου". Η δυσλεξία είναι ένα σύνδρομο πολλών και ποικίλων συμπτωμάτων που έχει επιπτώσεις σε εκατομμύρια των παιδιών και ενηλίκων.

Στατιστικά 1 στα 3 παιδιά εμφανίζει διαταραχές στον γραπτό ή προφορικό λόγο ενώ το ποσοστό των ατόμων με κάποια μορφή δυσλεξίας ανέρχεται στο 10-15% με τα αγόρια να εμφανίζουν πιο συχνά τέτοιες διαταραχές σε ποσοστό 4 προς 1.

Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην εξάλειψη αυτής της διαταραχής καθώς αναγνωρίζοντας έγκαιρα τις δυσκολίες μάθησης που αντιμετωπίζει το άτομο ή το παιδί μπορούμε να διαμορφώσουμε το κατάλληλο για αυτό πρόγραμμα μάθησης και κατάρτισης ώστε να το διευκολύνουμε.

Μια μελέτη που διεξήχθη από τους ερευνητές του Basque Centre on Cognition, Brain and Language (BCBL), έδειξε ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ ακουστικής επεξεργασίας στα παιδιά με τις δεξιότητες ανάγνωσης. Αυτή η ανακάλυψη μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην έγκαιρη ανίχνευση της διαταραχής και στον εντοπισμό του κινδύνου δυσλεξίας σε πρώιμο στάδιο, καθώς και στην ανάπτυξη των κατάλληλων προγραμμάτων κατάρτισης.

Προς το παρόν πρέπει να περιμένουμε τα παιδιά να φθάσουν σε ηλικία 9 ετών για να διαγνώσουν τη δυσλεξία. Ωστόσο τα αποτελέσματα του κέντρου του San Sebastián υποδηλώνουν ότι η μέτρηση της ικανότητας ακοής σε παιδιά από πολύ μικρή ηλικία μπορεί να μας επιτρέψει να εντοπίσουμε τα άτομα που μπορεί να έχουν προβλήματα ανάγνωσης και συνεπώς να είναι πιο ευαίσθητα στη δυσλεξία.

Επιπλέον, διαφορετικές δραστηριότητες μάθησης θα μπορούσαν να υλοποιηθούν πριν από την ηλικία των 9 ετών, με βάση την προσωδία (προφορά, τόνο και τον τονισμό) και τους γλωσσικούς ρυθμούς, καθώς και προγράμματα που αποσκοπούν στη διευκόλυνση των δυσκολιών ανάγνωσης. Ο στόχος είναι να βελτιωθούν οι δεξιότητες ανάγνωσης και να αποφευχθούν μελλοντικές διαταραχές.

"Για παράδειγμα, θα μπορούσαμε να κάνουμε μια δραστηριότητα τόσο απλή όσο το να παίζουμε ένα τύμπανο για να βελτιώσουμε τις ρυθμικές δεξιότητες του παιδιού με σκοπό τη σταδιακή βελτίωση της αντίληψης των γλωσσών και την αποφυγή μελλοντικών διαταραχών" υπογραμμίζει η Paula Ríos-López, η υπεύθυνη της έρευνας και μελέτης του BCBL. 

Η ΜΕΛΕΤΗ - Η σημασία του ρυθμού

Η μελέτη διεξήχθη σε 40 παιδιά των πρώτων τάξεων του δημοτικού. Προκειμένου να αποδείξουν τη σχέση μεταξύ της ικανότητας του να "μαθαίνω πώς να διαβάζω και να ακούω", τα παιδιά εκτέθηκαν σε μια ψευδο-λέξη (μια εφευρεμένη λέξη χωρίς νόημα), την οποία τα παιδιά έπρεπε να επαναλαμβάνουν προφορικά όταν τους ρωτούσαν.

Το πείραμα έδειξε ότι αυτή η λέξη ήταν καλύτερα κατανοητή όταν προηγήθηκε φράσεων που παράγονται μόνο με προσοδιακές πληροφορίες, δηλ. στις οποίες η πληροφορία συνίστατο μόνο από ρυθμούς και τονικότητες, χωρίς φωνήματα οποιουδήποτε είδους.

Όπως εξήγησαν οι ειδικοί, εκείνα τα παιδιά που έφεραν χαμηλώτερες βαθμολογίες στη δοκιμασία δεξιοτήτων ανάγνωσης ήταν εκείνα που έλαβαν την περισσότερη βοήθεια από τη φράση με προσοδιακή πληροφορία για την επιτυχή κατανόηση και επανάληψη της ψευτο-λέξης.

"Ο ρυθμός προσφέρει στον εγκέφαλο το κλειδί για να εστιάσει την ακουστική του προσοχή σε στιγμές που πληροφορίες σχετικά με την αντίληψη της ομιλίας εμφανίζονται" εξηγεί η Ríos-López. 

Με αυτή την έννοια, τα παιδιά που δεν επεξεργάζονται βέλτιστα ήχους χαμηλής συχνότητας (τονικότητα, προφορές και τόνους ομιλίας) έχουν μεγαλύτερη δυσκολία να αποκωδικοποιήσουν σωστά τα φωνήματα και τα λόγια, και αυτό με τη σειρά τους σχετίζεται άμεσα με την ικανότητα ανάγνωσης και τις πιθανές διαταραχές.

"Όταν ο εγκέφαλος προβλέπει την εμφάνιση τέτοιων πληροφοριών, παράγεται μια ευερέθιστη κατάσταση, με την πρόσληψη νευρώνων που προορίζονται να προσαρμοστούν σε αυτήν" καταλήγει.

Πηγή: www.sciencedaily.com