Τα τελευταία χρόνια το φαινόμενο της παιδικής παχυσαρκίας τείνει να ανέρχεται σε υψηλά ποσοστά για τα ελληνόπουλα καθώς φτάνει το 54% σε παιδιά από 6 έως 11 ετών και 40% σε εφήβους. Μάλιστα, στην Ευρώπη η συχνότητα εμφάνισης της παιδικής παχυσαρκίας έχει δείνει άνοδο της τάξεως έως και 40% τα τελευταία 10 χρόνια. Ως παράγοντες του όλο και αυξανόμενου αριθμού παχύσαρκων παιδιών αναφέρονται τα εξής αίτια:
Η μείωση της άσκησης και γενικότερα η αποφυγή φυσικής δραστηριότητας σημειόνονται ως τα κυριότερα αίτια του φαινομένου καθώς τα παιδιά δείχνουν να περνούν το περισσότερο ελεύθερο χρόνο τους μπροστά από μια οθόνη τηλεόρασης, υπολογιστή, λάπτοπ, τάμπλετ κ.α. παίζοντας video games αντί να παίζουν παιχνίδια σε εξωτερικούς χώρους όπως πάρκα, αυλές κτλ. Ακόμη, συμαντική είναι και η συμβολή της οικογένειας που χρησιμοποιεί το αυτοκίνητο ως αποκληστικό μέσο μετακίνησης ακόμη και στην πιο κοντινή έξοδο.
Η κακές διατροφικές συνήθειες από την κατανάλωση τροφίμων χαμηλής θρεπτικής αξίας αλλά και η συχνότητα της επιλογής αυτών. Η διατήρηση της συνήθειας "τρώω μπροστά από τον υπολογιστή ή την τηλεόραση" με την επιλογή του φαγητού να είναι συνήθως fast foods, σνακ, αναψυκτικά και γενικότερα τροφές πλούσιες σε συντηρητικά και χημικά πρόσθετα.
Το οικογενειακό περιβάλλον ενισχύει τις ανθυγιεινές αυτές συνήθειες των παιδιών καθώς τα επιβραβεύουν δίνοντας τους "πέντε λεπτά ακόμα στο τάμπλετ" αλλά και μη μεριμνόντας σχετικά με το είδος των τροφών που καταναλώνονται στο σχολείο αλλά και στις εξόδους (στο κινηματογράφο, στα κυλικεία των σχολείων κτλ. που περιλαμβάνουν συχνά τρόφιμα χαμηλής θρεπτικής αξίας). Αν και οι σύγχρονοι ρυθμοί ζωής περιλαμβάνουν τρέξιμο, άγχος και στρες, πράγματα που αποτρέπεουν την οικογένεια από το να απολαμβάνει ένα γεύμα στο τραπέζι με ηρεμία, οι ιατροφικές συνήθειες των γονιών και γενικά της οικογένειας παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση των διατροφικών συνηθειών των παιδιών ακόμα και αφού ενηλικιωθούν.
Οι ψυχολογικοί παράγοντες συμβάλλουν επίσης στην αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας. Οι σύγχρονοι ρυθμοί ζωής αναγκάζουν τους γονείς να αφήνουν τα παιδιά πολλές ώρες μόνα στο σπίτι και συναισθηματικά «άδεια», με αποτέλεσμα το φαγητό να καλείται συχνά να καλύψει σημαντικό μέρος της πλήξης και της ανίας που βιώνουν. Έτσι τα παιδιά συνδυάζουνε το "πεινάω" όχι με την ανάγκη τους για φαγητό αλλά με ένα συγκεκριμένο συναίσθημα, π.χ. λύπη, μοναξιά, απογοήτευση, φόβο κά. που δεν αντέχουν και θέλουν να «καλύψουν» ή να «καταπραϋνουν» με το φαγητό. Και η ποσότητα της τροφής που καταναλώνεται με αυτόν τον τρόπο είναι επίσης ανεξέλεγκτη, τα παιδιά τρώνε με νευρικότητα, αμηχανία και, κυρίως, δεν σταματούν όταν έχουν χορτάσει.
Τα παιδιά νιώθουν σε ορισμένες περιπτώσεις ότι αλλοιώνοντας την εξωτερική τους εμφάνιση «τραβούν» περισσότερο την προσοχή των άλλων. Τα στρουμπουλά παιδιά μοιάζουν πάντα πιο «μωρά», πιο συμπαθητικά, πιο αστεία και συγκεντρώνουν περισσότερα χάδια από τους μεγαλύτερους! Αποκτούν έτσι ένα ιδιαίτερο status στην οικογένεια που τα «ξεχωρίζει» ανάμεσα στα αδέρφια τους με ένα δικό τους ιδιαίτερο χαρακτηριστικό
Οι δυσκολίες ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης και των απότομων αλλαγών του σώματος, ιδιαίτερα κατά την εφηβεία, αντιμετωπίζονται και «καλύπτονται» μέσω του φαγητού. Η παχυσαρκία αλλοιώνει τη σωματική εικόνα και «αναβάλλει» τις δυσκολίες αντιμετώπισης και άγχους της εφηβείας, το γεγονός δηλαδή ότι κάποιος/ α αναπτύσσεται και διαμορφώνεται σταδιακά σε έναν ολοκληρωμένο άντρα ή γυναίκα.
Τα παχύσαρκα παιδιά αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα και η ζωή τους δεν είναι πάντα και τόσο εύκολη. Στο σχολείο και στον κύκλο των συνομηλίκων τους αποτελούν συχνά αντικείμενο χλευασμού και κοροϊδίας, τα άλλα παιδιά τα βλέπουν ως πιο χαζά, αστεία ή και τεμπέλικα. Συχνά τα βλέπει κανείς να κάθονται μόνα στο προαύλιο του σχολείου ή σε μια κοινωνική εκδήλωση, απομονωμένα, σαν να έχουν αποσυρθεί. Έτσι διαιωνίζεται και ο φαύλος κύκλος της παχυσαρκίας, η απομόνωση επιφέρει θλίψη και αίσθημα μη αποδοχής του εαυτού, συναισθήματα που με τη σειρά τους οδηγούν και πάλι στο φαγητό προς ανακούφιση. Και το παιδί καταλήγει έτσι να πιστεύει ότι τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει πραγματικά στη ζωή του. Η διαταραχή της κατάθλιψης εξάλλου σχετίζεται άμεσα με την παιδική παχυσαρκία. Συχνά όμως δεν είναι φανερό αν αποτελεί την αιτία ή το αποτέλεσμα εκδήλωσής της.
Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ της παιδικής παχυσαρκίας πρέπει να αποτελεί πάντα μια οικογενειακή υπόθεση.
Η οικογένεια και οι γονείς ειδικότερα, πρέπει να αποτελούν πρότυπο μίμησης μέσα από τις διατροφικές τους συνήθειες και τη φυσική άσκηση.
Το παιδί, πριν από κάθε προσπάθεια αλλαγής της διατροφικής του συμπεριφοράς, πρέπει να εκφράζει το δικό του προβληματισμό για τη σημασία του βάρους του και πάντα να λαμβάνει το μήνυμα ότι είναι αποδεκτό και αγαπητό όποιο ανεξάρτητα με το βάρος του.
Η οικογένεια πρέπει να προτρέπει τα παιδιά ως προς την επιλογή μιας φυσικής δραστηριότητας (άσκησης, παιχνιδιού ή αθλήματος) που του αρέσει πραγματικά, χωρίς να του επιβάλλεται.
Η τροφή δεν πρέπει να παρέχεται εν είδη τιμωρίας ή επιβράβευσης. Όταν το παιδί στερείται φαγητό τού δημιουργείται ο φόβος της πείνας και, όταν βρει την ευκαιρία, θα φάει οτιδήποτε και ανεξέλεγκτα. Παράλληλα, αν συγκεκριμένα τρόφιμα, π.χ. γλυκά, χρησιμοποιούνται ως ανταμοιβή, καταλήγει να πιστεύει ότι ορισμένα τρόφιμα είναι καλύτερα από άλλα.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ είναι πάντα το παιδί να έχει την υποστήριξη, αποδοχή και ενθάρρυνση της οικογένειας σε αυτή τη δύσκολη προσπάθεια που καταβάλλει!
Του αρθογράφου
Πώς θα ξεχωρίσετε το πότε ο βήχας είναι κάτι ανησυχητικό για το παιδί σας.
Πολλά τροπικά ή εξωτικά φυτά μπορεί να είναι επικίνδυνα εάν καταποθούν και αυτά που δεν είναι επιβλαβή για κατανάλωση θα μπορούσαν να προκαλέσουν δερματική αντίδραση σε ένα παιδί ή ένα κατοικίδιο ζώο με ευαισθησία.
Οι φωνές μπορεί να πειθαρχούν αλλά προκαλούν επιβλαβείς ψυχολογικές επιπτώσεις στα παιδιά.