Η νόσος δυτών οφείλεται στην παρουσία φυσαλίδων στους ιστούς του σώματος, από αδρανές αέριο που έχει διαλυθεί κατά τη διάρκεια μιας κατάδυσης. Ένα αέριο όταν διαλύεται στα υγρά και τους ιστούς του σώματος λαμβάνει αέρια μορφή. Κατά τη διάρκεια της κατάδυσης η συνολική ποσότητα του αερίου που διαλύεται σε ένα υγρό είναι ανάλογη της μερικής πίεσης του αερίου (Νόμος του Henry).

Η ποσότητα του αζώτου που διαλύεται στους ιστούς του σώματος κατά τη διάρκεια μιας κατάδυσης εξαρτάται από το βάθος της κατάδυσης και τη διάρκεια της έκθεσης στο βάθος. Η ποσότητα και η ταχύτητα μεταφοράς του αζώτου σε έναν ιστό εξαρτάται από:

Την αιματική ροή του ιστού
Τη διάχυση του αερίου
Τη διαλυτότητα του αερίου

Τα παραπάνω καθορίζουν το φορτίο αζώτου που κουβαλούν οι δύτες στους ιστούς τους, και τη δημιουργία φυσαλίδων.

Η παρουσία φυσαλίδων στους ιστούς του ανθρώπου μπορεί να είναι ασυμπτωματικές ή να προκαλέσουν συμπτώματα (“βλάβες”), οι οποίες διαχωρίζονται σε:

“Μηχανικές βλάβες”:

Βλάβη ή παραμόρφωση ιστών από άμεση πίεση παρακείμενων ιστών
Απόφραξη αγγείων που οδηγεί σε ισχαιμία (μειωμένη αιμάτωση ιστού).

 “Μη μηχανικές βλάβες”

Με την παρουσία φυσαλίδων στους ιστούς ενεργοποιούνται τα λευκοκύτταρα, τα αιμοπετάλια και ο μηχανισμός πήξης αίματος, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται διαταραχές στη μικροκυκλοφορία του αίματος, έτσι αυξάνεται η διαπερατότητα των τριχοειδών και τελικά δημιουργείται οίδημα.

Σχηματικά μπορούμε να παρουσιάσουμε την παρουσία φυσαλίδων στους ιστούς και τη βλάβη που προκαλούν ως εξής:

Συμπτώματα της Νόσου Δυτών

Κνησμός ή εξάνθημα (διάχυση του αδρανούς αερίου στο δέρμα)
Marbling (φλεβική απόφραξη των αγγείων του δέρματος)
Λεμφοιδημα (απόφραξη των λεμφαγγείων περιοχής)
Κλινική σημειολογία από τον Νωτιαίο Μυελό (κατά Halenbeck) (απόφραξη των επισκληριδίων φλεβικών πλεγμάτων στο σημείο εισόδου των νωτιαίων ακτινωτών φλεβών)
Κλινική σημειολογία από το έσω ους (φυσαλίδες στην έξω λέμφο ή εμβολή στην ακουστική αρτηρία)
Κλινική σημειολογία από τον Εγκέφαλο και Πνεύμονες (απόφραξη αγγείων εγκεφάλου και πνευμονικών αγγείων αντίστοιχα)
Παθογενεση της νόσου δυτών τύπου Shock (απώλεια του αγγειακού τόνου (λόγω προσβολής του N.M.) καταστολή του μυοκαρδίου λόγω υποξίας και οξεώσεως, πνευμονική εμβολή και υποβολαιμία)

Προδιαθεσικοι παράγοντες για Νόσο Δυτών

Σωματική άσκηση κατά τη διάρκεια της κατάδυσης (αυξημένη αιματική ροή)
Σωματική άσκηση κατά την αποπίεση
Αυξημένη πυκνότητα CO2 στον εισπνεόμενο αέρα
Πρόσφατος εστιακός τραυματισμός
Αφυδάτωση
Ηλικία
Κόπωση
Χαμηλή θερμοκρασία (περιφερική αγγειοσύσπαση)
Παχυσαρκία (αργή αποδέσμευση του Ν2 από τους ιστούς)
Λήψη αλκοόλ
Επαναληπτική κατάδυση
Κατάδυση που ξεπερνά τα μη-αποπιεσης όρια η στα όρια αυτών
Πτήση μετά από κατάδυση
Κατάδυση σε υψόμετρο
Προβλήματα υγείας που αυξάνουν τη ρευστότητα του αίματος (δρεπανοκυτταρική αναιμία)
Ζεστό μπάνιο μετά την κατάδυση (αυξάνει την αιματική ροή στο δέρμα κλέβοντας το αίμα από τους μύες).

Κλινικές Εκδηλώσεις Νόσου Δυτών

Σύμφωνα με τη Βρετανική ταξινόμηση η νόσος δυτών διακρίνεται σε:

Νόσο Δυτών Τύπου Ι: (ελαφριά μορφή)

Μυοσκελετικό άλγος, συμπτώματα από τα λεμφαγγεία και το δέρμα

Νόσο Δυτών Τύπου ΙΙ: (σοβαρή μορφή)

Πνευμονικά και νευρολογικά συμπτώματα

Νόσος Δυτών Τύπου Ι: Μυοσκελετικος πόνος

Εντόπιση του πόνου σε ώμους, αγκώνες, ισχία, γόνατα και χέρια. Σχηματισμός φυσαλίδων στους τένοντες και συνδέσμους γύρω από την άρθρωση.

Αποτελεί τη συχνότερη εκδήλωση της Νόσου Δυτών (90% των περιπτώσεων) περιαρθρικός πόνος, η’ και εκτός της αρθρώσεως, ο οποίος μπορεί να είναι από ανεκτός έως ανυπόφορος.

Νόσος Δυτών Τύπου Ι: Δερματική-Λεμφική νόσος

Λεμφική Μορφή: Πόνος και διόγκωση συγκεκριμένων ομάδων λεμφαδένων που συνοδεύεται από λεμφοίδημα των ιστών
Δερματική Μορφή:

Κνησμός με ή χωρίς απολεπιστικό εξάνθημα
MARBLING

(Πρόκειται για ερύθημα συνήθως στη ράχη ή στο στήθος, που συνοδεύεται από γραμμοειδή πορφυρόχροα εντυπώματα).

Νόσος Δυτών Τύπου ΙΙ: Εγκεφάλου

Κεφαλαλγία (συσφικτικου ή ημικρανικου τύπου), έντονη κόπωση
Αισθητικές διαταραχές η/και μυϊκή αδυναμία με πιο συνήθη κατανομή σε ένα άκρο καθώς και εμφάνιση τύπου ημιπαρεσης-ημιπληγίας
Απώλεια συνειδήσεως

Νόσος Δυτών Τύπου ΙΙ: Νωτιαίου Μυελού

Αισθητικές διαταραχές στα κάτω άκρα και προοδευτική εγκατάσταση μυϊκής αδυναμίας που εξελίσσεται σε παραπάρεση ή παραπληγία με ορθοκυστικές διαταραχές (κατακράτηση ούρων.)

Πνευμονική Νόσος των Δυτών (Chokes)
Οπισθοστερνικός πόνος, καυστικού χαρακτήρα προοδευτικά αυξανόμενης έντασης.

Βήχας, αρχικά διαλείπον στη συνέχεια οι παροξυσμοί του βήχα γίνονται έντονοι
Αυξανόμενη δύσπνοια και αναπνευστική δυσπραγία
Είναι θανατηφόρος αν δεν αντιμετωπισθεί

Νόσος Δυτών έσω ωτός
Η προσβολή αφορά το κοχλία και την αίθουσα με συμπτώματα:

Εμβοές
Μείωση ακοής
Ίλιγγο
Ναυτία
Έμετο
Αταξία.

Νόσος Δυτών τύπου Shock
Απώλεια του αγγειακού τόνου
Καταστολή του μυοκαρδίου,
Υποξία και οξέωση
Πνευμονική εμβολή και υποβολαιμία,
Βαριά αιμοσυμπυκνωση
Απώλεια συνειδήσεως
Σύγχυση
Αιμοδυναμικες διαταραχές
Χρόνος εμφάνισης συμπτωμάτων Νόσου Δυτών

Αναλόγως της βαρύτητας της προσβολής, τα συμπτώματα εμφανίζονται από 15-30 λεπτά μετά την ανάδυση έως και αρκετές ώρες, ακόμη και 36 ώρες. 95% όμως των περιπτώσεων μέσα στο πρώτο 6ωρο.

Τα συμπτώματα της Νόσου Δυτών εξαρτώνται από το βάθος της κατάδυσης, τη διάρκεια της έκθεσης, το αναπνεόμενο μίγμα, την επαρκή αποπιεση και την αργοπορημένη μεταφορά του δύτη στο θάλαμο αποπίεσης

Θεραπεία Νόσου Δυτών

Η θεραπεία αφορά την επαναπιεση του δύτη στο θάλαμο αποσυμπίεσης.

Ο σκοπός της θεραπείας είναι:

Η εξάλειψη του εν διαλύσει αερίου
Η ελάττωση του μεγέθους των φυσαλίδων
Η διόρθωση ιστικης υποξιας

Ενέργειες που πρέπει να λαμβάνονται σε νόσο δυτών στο σημείο του ατυχήματος

Επικοινωνία με το Θάλαμο αποσυμπιέσεως.
Τοποθέτηση του ασθενούς σε ύπτια θέση
Χορήγηση οξυγόνου
Ταχεία διακομιδή του ασθενούς στον Θάλαμο Αποσυμπίεσης

Πρόληψη Νόσου Δυτών

Ξεκούραση πριν και μετά την κατάδυση
Μη λήψη φαρμάκων (κυρίως αλκοόλ, ηρεμιστικών, διεγερτικών, ναρκωτικών).
Καλή φυσική κατάσταση
Απουσία ιατρικών αντενδείξεων για καταδύσεις
Καλή γνώση χρήσεως του καταδυτικού εξοπλισμού
Πιστή τήρηση των πινάκων αποπιέσεως (πιθανότητα νόσου 0.01% και 1.25%)

Κείμενο από http://ykia.gr/