Ο κύκλος μίας γυναίκας είναι το αποτέλεσμα μιας πολύπλοκης αλληλεπίδρασης μεταξύ των ωοθηκών, του εγκεφάλου της, των υπολοίπων ενδοκρινών αδένων (όπως ο θυρεοειδής και τα επινεφρίδια) και του λιπώδους ιστού.

Ο λιπώδης ιστός του σώματος ρυθμίζει τη κυκλοφορία της λεπτίνης. Η λεπτίνη είναι μία ορμόνη, η οποία ελέγχει την όρεξη, την ενέργεια και επηρεάζει την αναπαραγωγή. Εάν η γυναίκα είναι πολύ αδύνατη, ο εγκέφαλος σταματά τη παραγωγή λεπτίνης.

Οι συντονισμένες αλλαγές στα επίπεδα ορμονών προκαλούν ωορρηξία και εάν η γυναίκα δεν μείνει έγκυος, γίνονται κι άλλες ορμονικές αλλαγές που έχουν ως αποτέλεσμα να έρθει η περίοδός της. Οτιδήποτε διαταράξει αυτή την ορμονική ισορροπία, έχει ως αποτέλεσμα διαταραχές του κύκλου.

Ο επιστημονικός όρος που χρησιμοποιείται όταν σταματά η περίοδος είναι αμηνόρροια, ανεξαρτήτως της αιτίας.

Η απότομη απώλεια βάρους μπορεί να προκαλέσει αμηνόρροια

Όταν μία γυναίκα χάσει απότομα βάρος, μπορεί να πάθει αμηνόρροια, να σταματήσει δηλαδή η περίοδός της.

Τρεις είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να κοπεί η περίοδος με την ξαφνική απώλεια βάρους:

-αυστηρή δίαιτα
-κακή απορρόφηση των συστατικών που περιέχουν οι τροφές
-κατανάλωση των θερμίδων για άλλο σκοπό (υπερβολική άσκηση)

Μία πρόσφατη μελέτη κατά την οποία αναλύθηκαν 600.000 κύκλοι, έδειξε ότι μόνο το 13% των γυναικών έχουν κύκλο 28 ημερών, που θεωρούσαμε φυσιολογικό. Γενικά, όταν η περίοδος έρχεται μεταξύ 21 και 35 ημερών, θεωρείται φυσιολογική.

Η ξαφνική μείωση των θερμίδων που προσλαμβάνει μία γυναίκα, μπορεί να προκαλέσει μία αντίδραση στρες, η οποία μπορεί να αλλάξει τα επίπεδα των ορμονών, να διακόψει την ωορρηξία και να σταματήσει η περίοδος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μειωθούν τα οιστρογόνα στον οργανισμό.

Με απλά λόγια, όταν μία γυναίκα τρώει ελάχιστες θερμίδες, σταματά η παραγωγή των ορμονών που είναι απαραίτητες για την ωορρηξία.

Έρευνα με τη συμμετοχή 243 νέων, ανύπαντρων γυναικών έδειξε ότι το 80% έπαθε δευτερογενή αμηνόρροια (δηλαδή σταμάτησε η περίοδός τους) και περισσότερες από τις μισές παραδέχθηκαν ότι είχαν περιορίσει σημαντικά τις θερμίδες που έτρωγαν για να αδυνατίσουν. Διαπιστώθηκε ότι σε αυτές τις γυναίκες ότι η αντίδραση στα επίπεδα LH-RH(της ορμόνης που εκκρίνει ο εγκέφαλος για να λειτουργήσουν οι ωοθήκες) είχαν διαταραχθεί.

Η υπερβολική άσκηση είναι ένας ακόμα λόγος αμηνόρροιας

Ο οργανισμός αντιδρά στην υπερβολική άσκηση κατά τρόπο που επηρεάζει τις ορμόνες, οι οποίες ευθύνονται για την περίοδο. Όταν μία γυναίκα χάνει πολύ λίπος εξαιτίας υπερβολικής άσκησης, μπορεί να σταματήσει η ωορρηξία.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι μπαλαρίνες ή οι αθλήτριες που κάνουν πρωταθλητισμό. Ορισμένες μπαλαρίνες έχουν και πάλι περίοδο όταν σταματήσουν πια τον χορό. Διάφοροι παράγοντες συνδυάζονται για να σταματήσει η περίοδος μίας αθλήτριας, μεταξύ των οποίων χαμηλό ποσοστό λίπους στο σώμα τους, άγχος και υψηλή κατανάλωση ενέργειας. Εξαίρεση αποτελούν οι κολυμβήτριες, γιατί το σώμα τους χρειάζεται αρκετό λίπος για να επιπλέουν.

Πότε μια γυναίκα θεωρείται υπερβολικά αδύνατη;

Όταν ο Δείκτης Μάζας Σώματος είναι κάτω από 18,5 μία γυναίκα θεωρείται υπερβολικά αδύνατη και για να επανέλθει ο οργανισμός της πρέπει να πάρει βάρος. Κάποιες φορές, ειδικά αν υπάρχει υποψία για νευρική ανορεξία, είναι απαραίτητη η βοήθεια ειδικού για να πάρει τα κιλά με ασφάλεια και να αντιμετωπιστεί και η υποβόσκουσα ψυχική διαταραχή.

Όταν το βάρος μίας γυναίκας είναι περίπου 10% χαμηλότερο από το φυσιολογικό, διακόπτεται η κανονική ορμονική λειτουργία του οργανισμού και είναι πιθανό να παρουσιάσει αμηνόρροια.

Πώς βρίσκουμε τον Δείκτη Μάζας Σώματος;

Βρίσκουμε τον δείκτης μάζας σώματος (body mass index), εάν διαιρέσουμε το βάρος σε χιλιόγραμμα δια του ύψους στο τετράγωνο. Φυσιολογικά ο δείκτης μάζας σώματος είναι 20-25.

Αν δηλαδή μία γυναίκα έχει ύψος 170 εκατοστά και ζυγίζει 70 κιλά έχει δείκτη μάζας σώματος 24,22 (φυσιολογικό).

Όταν μία γυναίκα είναι υπέρβαρη και χάσει πολλά κιλά υπάρχουν επιπτώσεις στη γονιμότητά της;

Όταν μία γυναίκα είναι σημαντικά υπέρβαρη, δηλαδή ο δείκτης μάζας σώματός της είναι πάνω από 35, είναι πιθανό να μην έχει κανονική περίοδο.

Το υπερβολικό λίπος, παράγει εξτρά οιστρογόνα, που μπορεί να ευθύνονται για τα προβλήματα ωορρηξίας, τις διαταραχές στην περίοδο της γυναίκας. Η απώλεια βάρους, όταν γίνεται σταδιακά, μπορεί να διορθώσει τα επίπεδα των οιστρογόνων και να αποκαταστήσει τα προβλήματα με την περίοδο της γυναίκας.

Η διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους, είναι ένας βασικός παράγοντας για να έχει γενικότερα μία γυναίκα καλή υγεία.

«Τα τριάντα χρόνια που συναντώ υπογόνιμα ζευγάρια έχω διαπιστώσει ότι το θέμα του βάρους παίζει σημαντικό ρόλο στη γονιμότητα τόσο του άνδρα όσο και της γυναίκας. Η απότομη απώλεια βάρους στη υπέρβαρη γυναίκα μπορεί να αποκαταστήσει τον κύκλο και τη γονιμότητα. Αντίθετα, σε μία γυναίκα με φυσιολογικό βάρος, μπορεί να προκαλέσει αμηνόρροια και υπογονιμότητα» εξηγεί ο κ. Ιάκωβος Σούσης Μαιευτήρας Γυναικολόγος, Ιατρός Αναπαραγωγής