Τα δύο κύρια ρυθμιστικά συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού είναι το νευρικό και το ενδοκρινικό. Η ακούσια ή εκούσια μόλυνση του περιβάλλοντος με ρυπογόνες χημικές ουσίες διαταράσσουν την λειτουργία του ενδοκρινικού συστήματος. Οι συνθετικές αυτές ουσίες μοιάζουν δομικά με φυσιολογικές ορμόνες του οργανισμού μας με αποτέλεσμα να τις αντικαθιστούν και να μπορούν να προσδένονται στις θέσεις δράσης τους. Κάποιοι από αυτούς τους διαταράκτες μιμούνται ή τροποποιούν τη δράση των οιστρογόνων και των θηλεοποιητικών στεροειδών ορμονών που εκκρίνονται από τις ωοθήκες.

Οι επιστήμονες υποπτεύονται ότι οι ενδοκρινικοί διαταράκτες οι οποίοι μοιάζουν με τα οιστρογόνα μπορεί να κρύβονται πίσω από αρκετές αναπαραγωγικές διαταραχές που έχουν εμφανιστεί τα τελευταία 70 χρόνια, μία περίοδος που αντιστοιχεί στην είσοδο των χημικών αυτών ουσιών στη ζωή μας. Παρατηρείται ότι η δράση τους σε σχέση με την εμφάνιση συμπτωμάτων μεσολαβείται από ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, γεγονός που καθιστά την διερεύνηση των επιπτώσεών τους ιδιαίτερα δύσκολη. 

Πού εντοπίζονται;

Ζιζανιοκτόνα, εντομοκτόνα, ορισμένα παραπροϊόντα του πετρελαίου και καυσαερίων όπως και ουσίες οι οποίες κάνουν τα πλαστικά πιο εύκαμπτα (π.χ. τάπερ) είναι οι πιο συνηθισμένες πηγές. Στην περίπτωση των τάπερ, οι χημικές ουσίες του πλαστικού μπορούν να περάσουν εύκολα στο τρόφιμο, ειδικά όταν είναι ζεστό. Τα περιβαλλοντικά οιστρογόνα σχετίζονται με αύξηση καρκίνου του μαστού στις γυναίκες, μία πάθηση που έχει αυξηθεί κατά 25% έως 30% σε σχέση με τη δεκαετία του 1940.

Αντίστοιχα, υπάρχουν και ανδρογονικοί διαταράκτες, οι οποίοι μιμούνται ή καταστέλλουν τη δράση των ανδρικών ορμονών. Ένας δυνητικά επικίνδυνος χειρισμός είναι η χρήση ανδρογόνων για την αύξηση της μυϊκής μάζας των εκτρεφόμενων ζώων. Τέτοιου είδους χορηγούμενα στα ζώα φάρμακα, αν και δεν φτάνουν στο κρέας που καταναλώνουμε, μπορούν ωστόσο να καταλήξουν στο πόσιμο νερό μέσω των αποβλήτων των ζώων που είναι πλούσια σε ορμόνες και μολύνουν τα νερά. 

Μέτρα προστασίας