Δυστυχώς μονάχα στα παραμύθια οι ήρωες «ζουν καλά» επειδή στο τέλος όλα γίνονται όπως θα ήθελαν. Στην πραγματική ζωή το να ζήσεις καλά προϋποθέτει, μάλλον, να αποδεχτείς μερικές αλήθειες που ίσως θα σου άρεσε να ήταν… παραμύθια!
Όμως αν το καλοσκεφτείς, ίσως και να συμφωνήσεις μαζί μου ότι, τελικά είναι ωραίο που είναι πραγματικότητες. Τολμάς να διαβάσεις μερικές από αυτές;
Η καθημερινότητα μας είναι γεμάτη από επιλογές. Κάποιες από αυτές τις θεωρούμε σημαντικές και τις κάνουμε συνήθως μετά από πολύ σκέψη π.χ. επιλογή επαγγέλματος. Άλλες πάλι τις κάνουμε χωρίς καλά- καλά να το συνειδητοποιούμε π.χ. τι θα περιλαμβάνει το πρωινό μας.
Είναι ωστόσο σημαντικό να ξέρουμε ότι εμείς είμαστε που αποφασίζουμε για το πώς θα ξοδέψουμε κάθε δευτερόλεπτο της ζωής μας. Υπάρχουν βέβαια πράγματα που μοιάζουν υποχρεωτικά, αλλά μια δεύτερη ματιά θα μας πείσει ότι «υποχρεωτικό» είναι μόνο το να δεχτούμε τις συνέπειες κάθε επιλογής μας. Το να πάω κάθε πρωί στη δουλεία μου φαίνεται υποχρεωτικό, στην πραγματικότητα υπάρχει πάντα η επιλογή να προσποιηθώ ασθένεια, αλλά αυτό μπορεί να έχει ως συνέπεια τύψεις συνείδησης και αν το παρακάνω… απόλυση. Το να αποφύγω αυτές τις συνέπειες είναι επιλογή.
Επίσης επιλέγω δεν σημαίνει επιλέγω πάντα αυτό που μου αρέσει, πολύ συχνά όλοι μας διαλέγουμε να κάνουμε πράγματα που δεν μας αρέσουν για να ικανοποιήσουμε ανθρώπους που είναι σημαντικοί για εμάς π.χ. γονείς, συντρόφους , παιδιά, εργοδότες και αυτό όμως είναι μια επιλογή. Ακόμα και το να μην επιλέξουμε οι ίδιοι αλλά να αφήσουμε τη ζωή να μας οδηγήσει προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση είναι επιλογή, μάλιστα μια επιλογή που έχει σαν στόχο πιθανώς να μειώσει την ευθύνη που νοιώθουμε για ότι θα επακολουθήσει, τις περισσότερες φορές όμως μια τέτοια επιλογή έχει σαν συνέπεια να βιώνουμε λιγότερη ικανοποίηση από το αποτέλεσμα.
Κάτι τέτοιο συμβαίνει για παράδειγμα με έναν υποψήφιο φοιτητή που διαλέγει σχολή με αποκλειστικό κριτήριο ποιο τμήμα είχε βάση εισαγωγής πιο κοντά στα μόρια που είχε συγκεντρώσει, χωρίς να γνωρίζει για ποιο λόγο επιθυμεί να σπουδάσει τη συγκεκριμένη επιστήμη.
Κάθε άνθρωπος έχει αναρίθμητες δυνατότητες, δεν έχει όμως τον χρόνο να τις πραγματοποιήσει όλες. Έτσι κάθε φορά που επιλέγει να πραγματοποιήσει κάποια, ταυτόχρονα αποφασίζει ότι πάρα πολλές άλλες θα μείνουν προς το παρόν ή και για πάντα ανεκπλήρωτες. Σε κάποιες περιπτώσεις αυτό είναι αρκετά εύκολο. Το να αποφασίσω για παράδειγμα ότι σήμερα θα φορέσω την κόκκινη μπλούζα, αφήνοντας στο ντουλάπι την αγαπημένη μου πράσινη είναι μάλλον κάτι που δεν δημιουργεί ιδιαίτερο άγχος.
Τι συμβαίνει όμως αν πρέπει να διαλέξω ανάμεσα σε δύο ενδιαφέρουσες θέσεις εργασίας, δύο τόπους διαμονής ή δύο πιθανούς ερωτικούς συντρόφους; Ακόμα πιο δύσκολα γίνονται τα πράγματα, όταν καλούμαι να αποφασίσω αν θα μπω σε ένα γάμο ή αν θα αποκτήσω ένα παιδί αφήνοντας πίσω ένα σημαντικό μέρος της ανεμελιάς μου. Το να καλλιεργήσουμε την ικανότητα να κάνουμε τέτοιες επιλογές ενσυνείδητα αντέχοντας τον πόνο που προκαλεί η απώλεια αυτού που δεν διαλέξαμε, είναι αναγκαίο προκειμένου να εξελιχτούμε ως άνθρωποι.
Κάθε στιγμή στη ζωή μας είναι μοναδική και μας καλεί να κάνουμε επιλογές που ίσως μας επηρεάσουν για τα επόμενα χρόνια. Δυστυχώς για εμάς καλούμαστε πάντα να επιλέξουμε με ελλιπή στοιχεία, αφού ποτέ δεν μπορούμε να προβλέψουμε με ακρίβεια τι θα συμβεί σε εμάς, στους συνανθρώπους μας και στον κόσμο τα χρόνια που θα ακολουθήσουν.
Αν δεν επιτρέψουμε στον εαυτό μας να πάρει ρίσκα, τότε θα έχουμε επιλέξει να θυσιάσουμε τις καινούριες εμπειρίες και την εξέλιξη που αυτές επιφέρουν στο βωμό της οικειότητας και της ασφάλειας. Υπάρχουν στιγμές που συνειδητά θα κάνουμε μια τέτοια θυσία. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις όμως ας σκεφτόμαστε ότι δεν θα υπήρχαν αεροπλάνα, αν κάποιος δεν είχε ρισκάρει να πετάξει για πρώτη φορά.
Όταν οι επιλογές μας δεν επιφέρουν το αποτέλεσμα που περιμέναμε, συχνά φανταζόμαστε ότι αν κάναμε διαφορετικές επιλογές η ζωή μας θα είχε εξελίχθη καλύτερα. Στην πραγματικότητα αυτό δεν θα το μάθουμε ποτέ, επειδή ποτέ δεν θα ξέρουμε πως θα εξελισσόμασταν εμείς αν είχαμε ακολουθήσει έναν άλλο δρόμο. Μπορεί για παράδειγμα να γνωρίζουμε ότι οι απόφοιτοι της σχολής που δεν επιλέξαμε έχουν καλύτερες απολαβές από εκείνους της δικής μας σχολής.
Είμαστε όμως σίγουροι ότι αν επιλέγαμε την άλλη σχολή θα είχαμε όντως καταφέρει να ολοκληρώσουμε τις σπουδές στον ίδιο χρόνο και να βρεθούμε σε μια δουλεία στην οποία θα αποδίδαμε καλά; Μπορεί να φανταζόμαστε κάτι τέτοιο, αφού δεν συνέβη όμως είναι αδύνατον να είμαστε σίγουροι. Μπορούμε λοιπόν να ανακουφίσουμε τον εαυτό μας αποδεχόμενοι ότι κάναμε την επιλογή που πιστεύαμε ότι ήταν η καλύτερη με τα δεδομένα που είχαμε εκείνη τη στιγμή.
Δεν είμαστε μόνοι σε αυτό τον κόσμο γι αυτό κάθε επιλογή μας επηρεάζει πάντα και άλλους ανθρώπους που βρίσκονται κοντά ή μακριά μας. Κάποιες φορές έχουμε επίγνωση αυτής της πραγματικότητας. Ξέρουμε για παράδειγμα ότι η απόφαση να παραμείνουμε ή όχι σε ένα γάμο θα έχει συνέπειες για τα παιδιά μας.
Ωστόσο σπανίως σκεφτόμαστε ότι η επιλογή μας να αγοράσουμε τη συγκεκριμένη μάρκα καφέ, δίνει δουλειά στους εργαζόμενους ενός συγκεκριμένου εργοστασίου. Είναι ακόμα πιο δύσκολο να σκεφτούμε ή να μάθουμε ότι το πρωινό μας χαμόγελο απέτρεψε έναν έφηβο από την αυτοκτονία και εντελώς απίθανο να υποθέσουμε ότι αυτός ο έφηβος ίσως μερικά χρόνια αργότερα θα σώσει τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων ανακαλύπτοντας ένα καινούριο φάρμακο!
Όμως ποιος μπορεί να ορκιστεί ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί; Ας επιλέγουμε λοιπόν κάθε φορά γνωρίζοντας ότι οι συνέπειες των επιλογών μας εκτείνονται πέρα από εμάς, σε έναν ορίζοντα που δεν είναι πάντα εύκολο να προσδιορίσουμε.
Όλοι μας γεννιόμαστε χωρίς να το έχουμε επιλέξει και μέσα σε συνθήκες που δεν διαλέξαμε και δεν μπορούμε να αλλάξουμε. Δεν μπορούμε για παράδειγμα να διαφοροποιήσουμε τον τόπο και το χρόνο που γεννηθήκαμε, δεν μπορούμε να διαλέξουμε τους γονείς που μας γέννησαν, το DNA που μας κληροδότησαν, το αν μας έκαναν αδέρφια ή όχι, το αν γεννηθήκαμε πλούσιοι ή φτωχοί, το αν είμαστε επιρρεπείς σε ασθένειες και τόσα άλλα. Αυτά είναι ο καμβάς πάνω στον οποίο καλούμαστε να ζωγραφίσουμε τη ζωή μας, μπορούμε όμως να διαλέξουμε τα σχέδια και τα χρώματα.
Με άλλα λόγια μπορούμε να επιλέξουμε τη στάση μας απέναντι στις συνθήκες στις οποίες βρεθήκαμε χωρίς να το θελήσουμε. Αν για παράδειγμα έχω μια εξαιρετικά παρεμβατική μητέρα, μπορώ να επιλέξω να καυγαδίζω συνεχώς μαζί της, προσπαθώντας να διαφυλάξω τον προσωπικό μου χώρο, με συνέπεια να υφιστάμεθα και οι δύο το συναισθηματικό φορτίο που προκαλεί μια σύγκρουση, μπορώ επίσης να επιλέξω να ακολουθήσω τις επιθυμίες της, θυσιάζοντας την προσωπική μου ελευθερία ή μπορώ να επιλέξω να ακολουθήσω τις δικές μου επιλογές, αγνοώντας τις προτροπές τις και γνωρίζοντας ότι έτσι προκαλώ την δυσαρέσκεια της.
Καμιά επιλογή δεν είναι χωρίς συνέπειες και καμιά δεν μπορεί να θεωρηθεί καλή ή κακή εκ των προτέρων. Για αυτό το λόγο στην πράξη μάλλον θα επιλέξω διαφορετικά κάθε φορά που θα βρεθώ σε διαπραγμάτευση με τη μητέρα μου. Το ζητούμενο είναι να κάνω κάθε επιλογή συνειδητά γνωρίζοντας τα κίνητρά μου και αναγνωρίζοντας τις πιθανές συνέπειες. Επίσης είναι καλό να αποφεύγω να παγιδευτώ στη φαντασίωση μιας ζωής με άλλη μαμά, αφού κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό.
Είναι πολύ δελεαστικό και αρκετές φορές απόλυτα λογικό να σκεφτόμαστε ότι η ζωή μας θα ήταν πιο όμορφη αν κάποιοι άνθρωποι γύρω μας έκαναν άλλες επιλογές. Όμως, είτε μας αρέσει είτε όχι, οι άνθρωποι αυτοί είναι ελεύθεροι να επιμείνουν όσο θέλουν στα «λάθη» τους. Το ευχάριστο είναι ότι είμαστε κι εμείς εξίσου ελεύθεροι να αλλάξουμε τη στάση μας απέναντί τους.
Αν για παράδειγμα έχω έναν αλκοολικό σύντροφο μπορεί να είναι πολύ λογικό να επιθυμώ να σταματήσει να πίνει, δεν μπορώ ωστόσο να του το επιβάλλω, μπορώ όμως να πάψω να ανέχομαι να με προσβάλει όταν βρίσκεται υπό την επήρεια του αλκοόλ. Αυτό σίγουρα θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής μου και ενδεχομένως κινητοποιήσει και τον σύντροφό μου σε μια αλλαγή στάσης.
Όπως έλεγε ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Ηράκλειτος Δεν μπορείς να περάσεις δύο φορές από το ίδιο ποτάμι. Όσο κι αν αυτό μας τρομάζει ο κόσμος γύρω μας κι εμείς οι ίδιοι αλλάζουμε συνεχώς καθώς αφομοιώνουμε την προηγούμενη εμπειρία.
Αυτό είναι πολύ εμφανές αν παρατηρήσουμε ένα μωρό καθώς μαθαίνει τον κόσμο, οι δυο γονείς που μεγαλώνουν το πρώτο και το δεύτερο παιδί τους. Το μωρό δεν θα πλησιάσει την αναμμένη σόμπα αφού κάψει το δάχτυλο του και οι γονείς στο δεύτερο παιδί βγάζουν λιγότερες φωτογραφίες και καλούν λιγότερο συχνά τον παιδίατρο. Οι λιγότερο εμφανείς αλλαγές, που συμβαίνουν μέσα μας, είναι πολύ περισσότερες. Για αυτό το λόγο μια από τις πιο δύσκολες προκλήσεις στις σχέσεις είναι να προσαρμοζόμαστε ο ένας στην αλλαγή του άλλου, όταν το συνειδητοποιήσουμε αυτό θα σταματήσουμε να κατηγορούμε συντρόφους και φίλους επειδή δεν είναι πια όπως τους γνωρίσαμε.
Αντί για αυτό θα αναζητήσουμε τον καλύτερο τρόπο να εξελιχθούμε μαζί τους ή να προχωρήσουμε χωρίς αυτούς. Επίσης επειδή ακριβώς η ζωή υφαίνεται από αλλαγές, μια από της μεγαλύτερες προκλήσεις που μας θέτει είναι να εκτιμήσουμε τη μοναδικότητα της κάθε στιγμής. Καλεί για παράδειγμα τους νέους γονείς να απολαύσουν τις εκπλήξεις και τις γκάφες που συνεπάγεται το να μεγαλώνεις το πρώτο σου παιδί γνωρίζοντας ότι αυτό το συγκεκριμένο παιδί δεν θα το έχουν ποτέ ξανά στην ίδια ηλικία.
Όσο κι αν θέλουμε να πιστεύουμε ότι κάποιες απολαύσεις της ζωής θα κρατήσουν για πάντα. Η ζωή είναι πολυπαραγοντική και απρόβλεπτη. Κάνεις δεν μπορεί πραγματικά να μας εγγυηθεί ότι αύριο θα είμαστε υγιείς και οι αγαπημένοι μας άνθρωποι θα είναι μαζί μας. Γι αυτό ας προσπαθήσουμε να απολαύσουμε όσο πιο πολύ μπορούμε ότι η ζωή μας χάρισε σήμερα, έτσι κι ο πόνος από την πιθανή απώλειά του θα αντέχεται πιο εύκολα.
Κάθε εμπειρία που ζούμε είναι αποκλειστικά δική μας. Κανείς μα κανείς, παρά την καλή του πρόθεση, δεν μπορεί να έρθει ακριβώς στη θέση μας. Κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι ακριβώς σημαίνει για μας ο πρωινός μας καφές που για κάποιον μπορεί να σημαίνει απόλαυση, για άλλον εγρήγορση και για άλλον πόνος στο στομάχι και ο καθένας νοιώθει τη γεύση του διαφορετικά.
Πολύ περισσότερο κάνεις δεν μπορεί να νοιώσει στο σώμα του τι εννοούμε όταν λέμε πονάω, ούτε να μαντέψει τι ακριβώς χρειαζόμαστε τη στιγμή εκείνη, ούτε φυσικά να πονέσει ή να πεθάνει εκείνος αντί για μας. Για αυτό το λόγο καλό είναι να μάθουμε να περιγράφουμε όσο μπορούμε καλύτερα τις εμπειρίες μας και να εκφράζουμε όσο μπορούμε καθαρότερα τις ανάγκες μας, τις σκέψεις μας και τα συναισθήματα μας, χρησιμοποιώντας πάντα πρώτο ενικό πρόσωπο και λέγοντας Εγώ νοιώθω, θέλω, σκέφτομαι αυτό και χρειάζομαι από εσένα εκείνο.
Επίσης είναι καλό να αποφεύγουμε να μαντέψουμε τις ανάγκες, επιθυμίες και σκέψεις των συνανθρώπων μας. Αντί για αυτό θα ήταν σκόπιμο να τους προσκαλούμε να μιλήσουν για αυτές, να τους ακούμε προσεκτικά, χωρίς να προσπαθούμε να απαντήσουμε και να ρωτάμε τι χρειάζονται από μας πριν τους προσφέρουμε οτιδήποτε.
Πηγή: www.Phycologynow.gr
Του αρθογράφου
Μελέτες δείχνουν ΄ότι η υγεία των ανδρών φαίνεται να απειλείται από τη μακροχρόνια μοναξιά και τους συχνούς χωρισμούς.
